Muzeum Fotografii w Krakowie

Dzięki dofinansowaniu Gminy Miejskiej Kraków i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zbiory MuFo w 2022 roku wzbogaciły się o prace trzech wybitnych polskich artystek: Jadwigi Maziarskiej, Marii Pinińskiej-Bereś i Zuzanny Janin.

W ostatnich latach Muzeum realizuje swoją politykę gromadzenia zbiorów między innymi pozyskując sztukę współczesną. Kolekcja MuFo wzbogaciła się dotąd m.in. o prace: Weroniki Gęsickiej, Anety Grzeszykowskiej, Anny Orłowskiej, Zbigniewa Libery, Józefa Robakowskiego, Andrzeja Tobisa, Wojciecha Wilczyka, Andrzeja Pawłowskiego, Janusza Tarabuły, Karola Hillera, Witolda Romera, Stanisława Ignacego Witkiewicza. Dzieła zakupione w 2022 roku będą ważnym uzupełnieniem konsekwentnie rozwijanej kolekcji.

Jadwiga Maziarska, Kompozycja, kolaż, lata 90. XX w.

Jadwiga Maziarska (1913-2003) – malarka, autorka obiektów, kolaży i grafik. Pionierka malarstwa materii w Polsce. W roku 1933 rozpoczęła studia artystyczne w Prywatnej Szkole Malarskiej Alfreda Terleckiego w Krakowie i kontynuowała je w latach 1934-1939 na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Władysława Jarockiego, Stefana Filipkiewicza oraz Ignacego Pieńkowskiego. Należała do Grupy Młodych Plastyków, której członkinie i członkowie przyczynili się do reaktywacji Grupy Krakowskiej, jako Stowarzyszenie Artystyczne „II Grupa Krakowska” (1957). Jadwiga Maziarska tworzyła przede wszystkim obrazy abstrakcyjne i formy przestrzenne. W swojej twórczości zgłębiała strukturalne właściwości dzieła, które są pionierskie dla tzw. „malarstwa materii”, polskiej odmiany malarskiego strukturalizmu. Tworząc esperymentowała z użyciem wosku i tkanin, dzięki czemu jej prace nabierały cech surrealistycznych obiektów. Nie obca była jej także fotografia, którą wykorzystywała do tworzenia oryginalnych kolaży.

Maria Pinińska-Bereś, „Sztandar autorski”, diapozytyw kolorowy, 1979

Maria Pinińska-Bereś (1931-1999) – rzeźbiarka, performerka, uznawana za jedną z pionierek sztuki feministycznej. Uczennica wybitnego rzeźbiarza Xawerego Dunikowskiego. Od początku lat 60. poszukiwała nowych rozwiązań formalnych, związanych z kobiecym przekazem. W cyklu „Rotundy” (1960-63) łączyła ciężkie betonowe bryły z miękką tkaniną. W cyklu „Gorsety” (1965-67) tworzyła obiekty z papier mâché. Gorset stał się dla niej symbolem zniewolenia nie tylko ciała kobiety, ale i jej duszy. Sztuka Pinińskiej miała wyraźne przesłanie feministyczne, a jej hasłem stało się „zrzucić mentalne gorsety”. W pracy „Stół jestem sexy” (1969) elementy kobiecego ciała leżą na stole jako danie do męskiej konsumpcji. Problem uprzedmiotowienia kobiet rozwinęła w cyklu „Psychomebelków” (1969-73). Od połowy lat 70. zaczęła stosować tkaniny wypychane watą i gąbką, pomalowane na kolor różowy, który stał się jej kolorem sztandarowym. Jej rzeźby mają wyrafinowaną formę, są lekkie, miękkie, wypełnione erotyką. Od roku 1976 Pinińska robiła także akcje odnoszące się do feminizmu, własnej sztuki, a także afirmujące przyrodę, w otoczeniu której najczęściej się odbywały. Miały one charakter sztuki site-specific.

Zuzanna Janin, „Archiwum uczuć ulotnych”, instalacja, 2019, fot. Mirosław Żak, MuFo

Zuzanna Janin (1961) – artystka wizualna, rzeźbiarka, autorka obiektów fotograficznych, instalacji wideo, a także działań performatywnych. Absolwentka warszawskiej ASP, doktorat UAP w Poznaniu (2016), habilitacja ASP Gdańsk (2020), stypendystka (new media) w ECAV – Ecole Cantonale d’Art du Valais w Sierre (Szwajcaria). W swojej sztuce porusza tematy związaną z miejscem, pamięcią i czasem, a także nieobecnością i wykluczeniem. Jej działania często opierają się na wizualizacji pamięci prywatnej, wywołującej silne emocje, zderzone z oswojoną uniwersalną pamięcią zbiorową, nośnikiem problemów społecznych i politycznych. Artystka pracuje cyklami, wykorzystując różnorodne media. Jedną z ciekawszych prac poświęconych relacjom jednostki i społeczeństwa jest instalacja zatytułowana „Archiwum Uczuć Ulotnych”. Artystka odnosi się w niej do postaci Majki jaką zagrała w latach 70. XX w. w kultowym serialu dla młodzieży pt. Szaleństwo Majki Skowron. Rola filmowej buntowniczej nastolatki staje się pretekstem do stworzenia wielowątkowych refleksji, zarówno odnoszących się do osobistych doświadczeń, jak i dzięki udziałowi córki artystki, Melanii – wizualizującej nową generacji Majki rebeliantki, podróżującej w czasie i przestrzeni – do analizy współczesnej pozycji kobiet w kulturze i historii.

Zakup dzieł dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego w ramach zadania Narodowa Kolekcja Sztuki Współczesnej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Gminy Miejskiej Kraków.

Inne aktualności

Zobacz wszystkie aktualności